Apple M1 çipi neden önemli?

Nuri Erginer
3 min readDec 25, 2020

--

Apple, Mac bilgisayarlar için tasarladığı M1 çipini tanıttı. Bunu bir değişim değil dönüm noktası olarak tanımlanmasının altındaki nedenleri bu yazıda birlikte bulacağız. Bu çip ile üretilen bilgisayarların yüksek hız ve az güç tüketimini nasıl sağladığı, altındaki gelişmiş mühendislik tasarımında yatıyor.

Apple M1 Çipi

Şimdiye kadar bir Mac, işlemci, I/O, güvenlik ve bellek dahil tüm özelliklerini sunmak için birden fazla yongaya ihtiyaç duyuyordu. M1 ile, bu teknolojiler bir çip üzerinde tek bir sistemde (System on Chip (SoC)) birleştirilerek daha fazla basitlik, daha fazla verimlilik ve şaşırtıcı performans için yeni bir entegrasyon seviyesi sunuyor. Ve atom ölçeğinde ölçülen inanılmaz derecede küçük transistörlerle, M1 dikkat çekici derecede karmaşık — şimdiye kadar paketlenen en fazla sayıda transistör tek bir çipe yerleştirilmiş. M1, aynı zamanda sektör lideri 5 nanometre proses teknolojisi kullanılarak üretilmiş ilk kişisel bilgisayar çipi.

Bu paragrafı fazla reklam kokulu bulabilirsiniz çünkü Apple’ın kendi sitesinden alarak çevirdim. çipin iç yapısını ve işleyişini anlayabilmek için öncelikle eski teknolojilere kısaca bakmakta fayda var.

Öncelikle bir işlemcinin ana amacının program denilen yazılım komutlarını çalıştırmak olduğunu biliyoruz. Bu program kodları hafızada durmakta ve sıra ile komutlar çalıştırılmaktadır. Komutlar iki sayının toplanması, çarpılması yada karşılaştırılması gibi alt seviye işlerdir. İşlemci döngü şeklinde tek tek program satırlarını işleyerek ilerler. Buna makina çevrimi denilir. (machine cycle) Bu işlemleri yaparken hem hafıza bloklarını okur hem de register denilen özel hafıza bölgelerine çeşitli sayıları yazıp okuyarak işlemleri (instruction) gerçekleştirir.

Temel İşlemci Yapısı

Şimdiye kadar bir Mac, işlemci, I/O, güvenlik ve bellek dahil tüm özelliklerini sunmak için birden fazla yongaya ihtiyaç duyuyordu. M1 ile, bu teknolojiler bir çip üzerinde tek bir sistemde (System on Chip (SoC)) birleştirilerek daha fazla basitlik, daha fazla verimlilik ve şaşırtıcı performans için yeni bir entegrasyon seviyesi sunuyor. Ve atom ölçeğinde ölçülen inanılmaz derecede küçük transistörlerle, M1 dikkat çekici derecede karmaşık — şimdiye kadar paketlenen en fazla sayıda transistör tek bir çipe yerleştirilmiş. M1, aynı zamanda sektör lideri 5 nanometre proses teknolojisi kullanılarak üretilmiş ilk kişisel bilgisayar çipi.

Bu paragrafı fazla reklam kokulu bulabilirsiniz çünkü Apple’ın kendi sitesinden alarak çevirdim. çipin iç yapısını ve işleyişini anlayabilmek için öncelikle eski teknolojilere kısaca bakmakta fayda var.

Öncelikle bir işlemcinin ana amacının program denilen yazılım komutlarını çalıştırmak olduğunu biliyoruz. Bu program kodları hafızada durmakta ve sıra ile komutlar çalıştırılmaktadır. Komutlar iki sayının toplanması, çarpılması yada karşılaştırılması gibi alt seviye işlerdir. İşlemci döngü şeklinde tek tek program satırlarını işleyerek ilerler. Buna makina çevrimi denilir. (machine cycle) Bu işlemleri yaparken hem hafıza bloklarını okur hem de register denilen özel hafıza bölgelerine çeşitli sayıları yazıp okuyarak işlemleri (instruction) gerçekleştirir.

M1 iç blok yapısı

Tabi bir işlemciden en yüksek verimi ona uygun yazılmış işletim sistemi ve uygulamalar ile alabilirsiniz. Apple burada BigSur işletim sistemini M1 çipi için özelleştirdiğini ve uygulamalarıda optimize ettiğini söylüyor. Çok büyük bir avantajda M1 çipli bilgisayarlarda iphone ve ipad uygulamalarını da çalışabilmesi. Geniş uygulama ve oyun içeriğinden bir anda kişisel bilgisayarınızda da yararlanabilmeniz bence güzel bir özellik.

8 çekirdekli grafik işlemci (GPU) ve Sinir ağları motoru (Neural Engine) sayesinde uygulamalarda yapay zekadan olabildiğince fazla yararlanmak isteyen Apple, büyük bir ekosistemi tasarımdan ürün üretimine kadar iyi yöneterek daha uzun yıllar işlemci, mobil cihaz ve uygulama pazarında liderliğini sürdürecek gibi görünüyor.

--

--

Nuri Erginer
Nuri Erginer

Written by Nuri Erginer

Industrial Engineer, Developer, Maker

No responses yet